ဗုဒၶဘာသာဆုိင္ရာပြဲေတာ္တုိင္း၌ သာသနာ့အလံေတာ္တုိ႔ကုိ ငြါးငြါးစြင့္စြင့္လြင့္ထူထားသည္ကုိ ေတြ႔ႏုိင္၏။ ဗုဒၶ၏ ေရာင္ျခည္ေတာ္ေျခာက္သြယ္ကုိ ေဖာ္က်ဴးထားသည့္ ထုိသာသနာ့အလံေတာ္သည္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တုိ႔၏ စိတ္ကုိ ၾကည္ႏူးမႈ အားရမႈ တက္ၾကြမႈစသည့္ စိတ္ဓါတ္အင္အားကုိ ျဖစ္ေစသည္မွာ အမွန္ျဖစ္၏။
ထုိသာသနာ့အလံေတာ္ကုိ ဘယ္အခ်ိန္က စတင္အသုံးျပဳခဲ့ၾကပါသနည္း။
ထုိအလံေတာ္ကုိ မူလအားျဖင့္ သီရိလကၤာႏုိင္ငံရွိ အရွင္သုမဂၤလမေထရ္ဦးေဆာင္သည့္ ကုိလံဘုိေကာ္မတီအဖြဲ႔အစည္းႀကီးက ၁၈၈၅ ခုႏွစ္တြင္ စတင္တီထြင္ခဲ့ၾက၏။ ထုိ႔ေနာက္ ထုိႏုိင္ငံထုတ္ Sarasavi Sandaresa သတင္းစာတြင္ ၁၈၈၅ ဧၿပီလ ၁၇ ရက္ေန႔၌ ပုံႏွိပ္ေဖာ္ျပခဲ့၏။ ထုိႏွစ္ ေမလ ၂၈ ရက္ေန႔တြင္ အစုိးရက ဗုဒၶေန႔ကုိ ဥပေဒျဖင့္ သတ္မွတ္ေပးခဲ့၏။ ထုိဗုဒၶေန႔တြင္ ကုိတေဟနၿမဳိ့ ဒီပဒုတၱမာရာေက်ာင္းတုိက္၌ ပထမဆုံးအႀကိမ္သာသနာ့အလံကုိ လႊင့္ထူခဲ့၏။ ဗုဒၶေန႔ကုိ ၿဗိတိသွ်လက္ေအာက္၌ ပထမဆုံးအႀကိမ္က်င္းပျခင္းပင္ျဖစ္ၿပီး ထုိ႔ေန႔ကုိလည္း ေဟာလီးေဒးအျဖစ္ သတ္မွတ္ေပးခဲ့၏။
သတင္းစာဆရာလည္းျဖစ္၊ အေမရိကန္စစ္တပ္ ဗုိလ္မွဴးႀကီးလည္းျဖစ္၊ Theosophical Society ၏ အႀကီးအကဲလည္းျဖစ္သည့္ Henry Steel Olcott သည္ ရွည္ေမ်ာေမ်ာျဖစ္ေနသည့္ သာသနာ့အလံေတာ္အား အေထြေထြသုံးသည့္ေနရာ၌ အဆင္မေျပျဖစ္ေနသည္ကုိ ေတြ႔ရၿပီး ႏုိင္ငံေတာ္အလံမ်ား၏ အရြယ္အစားအတုိင္း ျပဳလုပ္ရန္ အႀကံေပးခဲ့၏။ ထုိပုဂၢိဳလ္သည္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တစ္ေယာက္ျဖစ္၏။ သူ၏အႀကံေပးခ်က္ကုိ အားလုံးက သေဘာတူလက္ခံၾကၿပီး Sarasavi Sandaresa သတင္းစာ၌ ထုိအလံေတာ္အရြယ္အစားတုိ႔ကုိ ထုတ္ေဖာ္ျပသခဲ့၏။
၁၈၈၆ ခုႏွစ္ ဧၿပီလ ၈ ရက္ေန႔မွာ က်ေရာက္သည့္ ဗုဒၶေန႔၌ ထုိ ဗုိလ္မွဴးႀကီး၏ အႀကံေပးခ်က္အရ ဖန္တီးခဲ့သည့္ အလံေတာ္ကုိ စတင္အသုံးျပဳခဲ့၏။ ၁၈၈၉ ခုႏွစ္တြင္ ဂ်ပန္ျပည္၌ ထုိအလံေတာ္ကုိ စတင္အသံုးျပဳၿပီး ထုိ႔ေနာက္၌ ျမန္မာႏုိင္ငံ၌ အသုံးျပဳခဲ့ၾက၏။
၁၉၅၀ ခုႏွစ္ ေမလ ၂၅ ရက္ေန႔တြင္ ဖြင့္လွစ္သည့္ World Fellowship of Buddhists ကမၻာ့ဗုဒၶညီလာခံပြဲေတာ္၌ ၄င္းအဖြဲ႔အစည္းကုိ တည္ေထာင္သူျဖစ္သည့္ G P Malasekera သည္ ထုိအလံကုိ ကမၻာတစ္၀ွန္းလုံးရွိ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တုိင္း အသုံးျပဳၾကဖုိ႔ အဆုိတင္သြင္းခဲ့၏။ အားလုံးက တစ္ညီတစ္ညြတ္တည္း ေထာက္ခံခဲ့ၾကၿပီး ထုိသာသနာ့အလံေတာ္ကုိ ႏုိင္ငံတုိင္းက ဗုဒၶသာသာသနာ့အလံအျဖစ္ အသုံးျပဳခဲ့ၾက၏။
ေရာင္ျခည္ေတာ္ေျခာက္သြယ္ကုိ ကုိယ္စားျပဳသည့္ ထုိအလံေတာ္ကို အေရာင္ ငါးမ်ိဳးျဖင့္ (သုိ႔မဟုတ္ ေျခာက္မ်ိဳးျဖင့္) ျပဳလုပ္ခဲ့ၾက၏။ ထုိအေရာင္တုိ႔မွာ--
၁။နီလ= အျပာေရာင္ (ေမတၱာ ကရုဏာတုိ႔ကုိ ကုိယ္စားျပဳ၏)
၂။ပီတ=အ၀ါေရာင္ (မဇၥ်ိမပဋိပဒါလမ္းစဥ္ကုိ ကုိယ္စားျပဳ၏)
၃။ေလာဟိတ=အနီေရာင္ (မဂၤလာတရားေတာ္ကုိ ကုိယ္စားျပဳ၏)
၄။ၾသဒါတ=အျဖဴေရာင္ (စင္ၾကယ္ျခင္းကုိ ကုိယ္စားျပဳ၏)
၅။မဥၨိ႒=လိေမၼာ္ေရာင္ (ပညာကုိ ကုိယ္စားျပဳ၏)
၆။ပဘႆရ=ၿပိဳးၿပိဳးျပက္အေရာင္(အထက္ပါအေရာင္ငါးပါးကုိ ေရာထားၿပီး ဥာဏ္ေတာ္တုိ႔ကုိ ကုိယ္စားျပဳ၏) ထုိပဘႆရအေရာင္ကုိ အလံ၏ ယာဘက္အစြန္၌ ေဒါင္လုိက္ေရာစပ္ထားျခင္းျဖစ္ရမည္ျဖစ္၏။
ထုိအလံေတာ္ကုိ ဗုဒၶဘာသာႏုိင္ငံတုိင္းက လက္ခံၿပီး အသုံးျပဳေနၾကေသာ္လည္း တစ္ခ်ိဳ ့ႏိုင္ငံမ်ား၌ အနည္းငယ္ေျပာင္းလဲသုံးစြဲၾကသည္ကုိ ေတြ႔ရ၏။ ဥပမာအားျဖင့္----
-တိဗက္ေဒသ၌ သူတုိ႔ေဒသရွိ ရဟန္းေတာ္မ်ား၏ သကၤန္းေရာင္ျဖစ္သည့္ နီညဳိေရာင္ကုိ အလံ၏ လိေမၼာ္ေရာင္ေနရာ၌ အစားထုိးသုံးစြဲၾက၏။ 
-ဂ်ပန္ႏုိင္ငံရွိ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တုိ႔က အျပာေရာင္ႏွင့္လိေမၼာ္ေရာင္အစား အစိမ္းေရာင္ႏွင့္မရမ္းေစ့ေရာင္ကုိ အစားထုိးအသုံးျပဳၾက၏။
-ဂ်ပန္ႏုိင္ငံရွိ ဂ်ဴဒုိ ရွင္းရႈအမည္ရွိ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တုိ႔က လိေမၼာ္ေရာင္အစား ပန္းေရာင္ကုိ အစားထုိးအသုံးျပဳၾက၏။
-နီေပါႏုိင္ငံရွိ တိဗက္ဗုဒၶဘာသာ၀င္တုိ႔က လိေမၼာ္ေရာင္အစား ဇီးေရာင္ကုိ အစားထုိးအသုံးျပဳၾက၏။
-ဆုိကဂကုိင္းအမည္ရွိဗုဒၶဘာသာ၀င္တုိ႔က အျပာ အ၀ါႏွင့္အနီေရာင္တုိ႔ကုိ သုံးေရာင္ျခယ္အေနျဖင့္ သုံးၾက၏။
-ျမန္မာႏုိင္ငံရွိဗုဒၶဘာသာ၀င္တုိ႔က လိေမၼာ္ေရာင္အစား ျမန္မာသီလရွင္၏သကၤန္းေရာင္ႏွင့္တူသည့္ ပန္းေရာင္ကုိအစားထုိး အသံုးျပဳၾက၏။ 
-ထူးဆန္းသည္မွာ ထုိင္းႏုိင္ငံ၌ ထုိသာသနာ့အလံကုိ သိပ္ၿပီးအသုံးမျပဳၾကဘဲ သူတုိ႔ကိုယ္တုိင္ တီထြင္ထားသည့္ အ၀ါေရာင္အလံ၏အလယ္၌ ဓမၼစၾကာစက္၀ုိင္းပုံကုိ အနီေရာင္ျခယ္သၿပီးထုိအလံကုိသာ သာသနာ့အလံအျဖစ္ အသုံးျပဳၾက၏။
...................
ျမန္မာႏုိင္ငံ သာသနာေရးဦးစီးဌာနက သာသနာ့အလံေတာ္ႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး ဥပေဒသ ရွစ္ခ်က္ထုတ္ျပန္ထားသည္ကုိ ေတြ႔ရ၏။
၁။သာသနာ့အလံေတာ္ကုိ လက္ရွိအသုံးျပဳေနသည့္ ေရာင္ျခည္ေတာ္ ေျခာက္သြယ္အလံကုိပင္ တရား၀င္အသိအမွတ္ျပဳရန္။
၂။သာသနာ့အလံ ေရာင္ျခည္ေတာ္ေျခာက္သြယ္မွာ---
(က)နီလ= အညိဳပါေသာ အျပာရင့္ေရာင္။
(ခ)ပီတ= အ၀ါရင့္ေရာင္(ေရႊေရာင္)။
(ဂ)ေလာဟိတ= အနီရင့္(ခ်ိပ္ရည္)အေရာင္။
(ဃ)မဥၨိ႒= ပန္းႏုေရာင္ (အနည္းငယ္နီေသာ သႏၱာေက်ာက္မ်က္ရတနာအေရာင္)။
(င)ၾသဒါတ= ဆြတ္ဆြတ္ျဖဴေသာအေရာင္။
(စ)ပဘႆရ= အထက္ပါအေရာင္ငါးပါးေရာေႏွာေသာ အေရာင္။
၃။သာသနာ့အလံေတာ္ကုိ ခ်ိတ္ဆြဲသည့္အခါ အလ်ားလုိက္သာ ခ်ိတ္ဆြဲခြင့္ျပဳသည္။ ေစာက္ထုိးခ်ိတ္ဆြဲခြင့္မျပဳ။
၄။သာသနာ့အလံေတာ္ကုိ ထူသည့္အခါ နီလ(အျပာရင့္ေရာင္)ကုိ ထူသူ၏ ၀ဲဘက္မွာသာ ရွိေစရမည္။
၅။သာသနာ့အလံေတာ္ကုိ ထူသည့္အခါ အေရာင္ငါးပါးေရာေႏွာေနေသာ ပဘႆရအေရာင္၌ လက်္ာဘက္အေပၚဆုံးထိပ္မွာ နီလ(အျပာရင့္ေရာင္) အၿမဲရွိေနရမည္။
၆။သာသနာ့အလံေတာ္ကုိ ယင္း၏ဂုဏ္က်က္သေရႏွင့္အညီ ရုိရုိေသေသစည္းကမ္းတက် အသုံးျပဳၾကရမည္။
၇။သာသာနာ့အလံေတာ္ကုိ ဆုတ္ၿဖဲဖ်က္ဆီးျခင္း၊ အဆင္းသ႑ာန္ပ်က္ျပားေအာင္ျပဳျခင္း၊ ဂုဏ္က်က္သေရပ်က္ျပားေအာင္ တမင္သက္သက္ျပဳျခင္း၊ မေလးမစားျပဳျခင္းတုိ႔ကုိ မျပဳလုပ္ၾကေစရန္ တားျမစ္ရမည္။
၈။ သာသနာ့အလံေတာ္ကုိ သံဃာ့အစည္းအေ၀းမ်ား က်င္းပသည့္အခါတြင္လည္းေကာင္း၊ ဗုဒၶသာသနာႏွင့္စပ္လ်ဥ္းသည့္ ဘာသာေရးဆုိင္ရာအခမ္းအနားမ်ားႏွင့္အစည္းအေ၀းမ်ားတြင္လည္းေကာင္း၊ အသုံးျပဳၾကရန္ျဖစ္သည္။
မွတ္ခ်က္။ ။ စိတ္၀င္စား၍ ရွာေဖြတင္ျပေပးျခင္းသာျဖစ္၏။ အမွားေတြ႔ရွိခဲ့ေသာ္ ေထာက္ျပျပင္ဆင္ေပးျခင္းကုိ ဆႏၵအမွန္ရွိေနပါ၏။ ။ ဗုဒၶသာသနာကို ဆထက္တုိး ၾကည္ညိဳႏုိင္ၾကပါေစ။ ။
-http://en.wikipedia.org/wiki/Buddhist_flag
-ဓမၼေဃာသက ဦးေမာင္ေမာင္၊ သံဃာအားဘုရားယုံခဲ့သည္၊ စာ ၂၀၉-၂၁၀။
-ျပည္ေရႊဆံေတာ္သမုိင္း၊ စာ ၄၁၃။
...
